دوستداران اقلیم شناسی حتما این پیست رو بخونن
بر اساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی، كره زمین در دوره 2010-2001 رخدادهای حدی بی سابقه ای را تجربه كرده است. در این دهه دمای كره زمین به بالاترین حد خود از سال 1850 تا كنون رسید. در این دوره اغلب سازمان های هواشناسی ملی جابجایی ركورد بیشینه دما را در كشورهای خود گزارش كرده اند. در بین كشورهای آسیایی، دمای ایران، چین و مغولستان در دهه یاد شده یك درجه گرمتر از دوره بلند مدت ذكر شده است.
همزمان با اولین نشست هیئت بین دولتی خدمات اقلیمی(IBCS)، گزارش رخدادهای حدی اقلیمی دهه 2010-2001 توسط سازمان جهانی هواشناسی انتشار یافت. در این گزارش، علاوه بر تحلیل كلی بارش و دمای كره زمین، به رخدادهای حدی جوی-اقلیمی نظیر امواج گرمایی در اروپا و روسیه، هاریكن كاترینا در آمریكا، سایكلون حاره ای نارگیس در میانمار،خشكسالی در حوضه های آمازون، استرالیا و شرق آفریقا و همچنین سیل پاكستان اشاره شده است.
دهه 2010-2001 ، گرمترین دهه در دمای سطح خشكی ها و اقیانوس بوده است. ركورد گرما با كاهش شدید در مساحت یخ های قطب شمال و تشدید كاهش حجم ورقه های یخی از گرینلند تا قطب جنوب و یخچال ها همراه شد. به عنوان یكی از پیامدهای ذوب گسترده یخ های قطبی و انبساط گرمایی آب های اقیانوسی، سطح متوسط آب اقیانوس ها نیز به مقدار سه میلیمتر بر سال افزایش یافت. این آهنگ حدودا دو برابر مقدار اندازه گیری شده در قرن بیستم(2000-1901) می باشد. میانگین ارتفاع سطح پهنه های آبی كره زمین در این دهه حدود 20 سانتی متر از سال 1880 میلادی بیشتر شد.
در این گزارش نمودارهایی در ارتباط با تغییرات سالانه غلطت گازهای گلخانه ای ترسیم شده است. بر این اساس میانگین غلظت گاز دی اكسید كربن (CO2) جو در سال 2010، 389 قسمت در میلیون می باشد كه 39 درصد افزایش را نسبت به آغاز عصر صنعتی شدن در سال 1750 نشان می دهد. همچنین میزان متان(CH4) به 1808 و اكسید نیترژن (N2O) به 323.2 قسمت در میلیارد رسید كه به ترتیب 158 و 20 درصد افزایش را نشان می دهند(توضیح: اثر گرمایشی اكسید نیترژن 300 برابر بیشتر از دی اكسید كربن بوده وعمر ماندگاری آن در جو 120 سال است. همچنین اثر گرم كنندگی متان 20 برابر بیشتر از دی اكسید كربن می باشد.).
دما: میانگین دمای سطح خشكی-اقیانوسی در دهه 2010-2001، 14.47 درجه سلسیوس برآورد شده است كه 0.47 درجه نسبت به دوره 1990-1961 ، 0.21 درجه نسبت به 2000-1991 و 0.14 درجه نسبت به دوره 1990-1980 بیشتر است(خطای برآوردها ± 0.1°C می باشد). آهنگ افزایش دهه ای دما در فاصله زمانی 2010-1971 شتاب بیشتری به خود گرفت. افزایش جهانی دما در این دوره 0.17 درجه بر دهه برآورد می شود؛ در حالیكه این مقدار در دوره 2010-1880، 0.062 درجه بر دهه بوده است. تمامی سال های دهه 2010-2001 ، به جز 2008، در بین ده سال با بیشترین دما سالانه جای دارند. گرمترین میانگین دمایی ثبت شده تاكنون، سال 2010 با آنومالی 0.54 درجه نسبت به میانگین 14.0 درجه سلسیوس دوره نرمال 1990-1961 می باشد.
در دهه 21010-2001، در بیشتر مناطق دمای بیش از میانگین گزارش شده است. مشخص ترین افزایش دما در عرض های بالای نیمكره شمالی ثبت شده است. بیشترین افزایش دهه ای در گرینلند به میزان 1.71 درجه سلسیوس بوده است. در این منطقه دمای سال 2010، 3.2 درجه از میانگین بیشتر بوده است. همچنین در آفریقا تمامی سال های این دهه دمای بیش از نرمال داشته اند.
مطابق گزارش مذكور، دهه یاد شده در حدود94 درصد كشورها گرمترین دهه بوده است و هیچ كشوری دمای سردتر از میانگین را گزارش ننموده است. گزارش ملی كشورها نشان می دهد كه در 44درصد كشورها ركورد گرمترین دما در همین دهه رخ داده است؛ در حالیكه در دهه 2000-1991 ركورد گرمترین دما در 24درصد كشورها به وقوع پیوسته است. در 32درصد از كشورها ركورد دمای كمینه در دوره 1970-1961رخ داده است در حالیكه در دهه 2010-2001 ركورد دمای كمینه در 11 درصد كشورها رخ داده است.
بارش: دهه 2010-2001 دومین دهه پربارش از سال 1901 بوده و سال 2010 پرباران ترین سال از آغاز اندازه گیری بارش با استفاده از ابزار اندزه گیری می باشد. بیشتر مناطق جهان در این دهه بارش بیش از نرمال داشته اند. شرق آمریكا، شمال و شرق كانادا، بیشتر بخش های اروپا و آسیای مركزی، بارش های بیش از نرمال را تجربه كرده اند.
در این دهه سیل بیشترین رخداد حدی اقلیمی بوده است. شرق اروپا در سال 2001 و 2005، هند در سال 2005،آفریقا در سال 2008 و آسیا (بخصوص پاكستان كه در 2000 نفر در اثر سیل كشته و 20 میلیون نفر خسارت دیدند) و استرالیا در 2010 شاهد وقوع این رخداد بوده اند.
خشكسالی، با توجه به ماهیت بزگ مقیاس و تداوم زمانی آن، مردمان بیشتری را نسبت به سایر بلایای طبیعی تحت تاثیر خود قرار داد. در دهه مذكور خشكسالی در تمامی مناطق كره زمین رخ داد. بیشترین ضربه های خشكسالی به استرالیا(در سال 2002 و سایر سال ها)، شرق آفریقا(2004 و 2005 كه موجب مرگ و میر گسترده در این قاره شد) و حوضه آمازون (در سال 2010) همراه با تبعات منفی زیست محیطی وارد شد.
سایكلون های حاره ای: در بین سال های 2001 تا 2010، 511 سایكلون حاره ای رخ داد كه منجر به كشته شدن حدود 170000 نفر، وارد آمدن خساران به 250 میلیون نفر و خسارت اقتصادی به میزان 380میلیارد دلار گردید. بر اساس مطالعه انجام شده توسط سازمان هواشناسی و اقیانوس شناسی آمریكا، دهه 2010-2001 فعال ترین دهه از دید وقوع سایكلون های حاره در اقیانوس اطلس شمالی از سال 1855 بوده است. در این دهه میانگین رخدادهای سیكلون حاره ای 15 مورد در سال بوده است؛ در حالیكه میانگین بلند مدت آن 12 می باشد.
در این دهه شمال اقیانوس هند مرگبارترین سایكلون حاره ای (نارگیس) را در سال 2008 تجربه نمود كه موجب كشته و مفقود شدن بیش از 130000 نفر از مردم میانمار، خسارت دیدن 8 میلیون نفر و تخریب هزاران خانه شد.
اثرات: در دهه 2010-2001 بیش از 370000 نفر در نتیجه شرایط حدی جوی و اقلیمی ناشی از امواج گرمایی، سرما،خشكسالی، توفان و سیل كشته شدند. این تعداد كشته نسبت به دهه 2000-1991 حدود 20 درصد بیشتر است. این افزایش عمدتا ناشی از موج گرمایی سال 2003 در اروپا و موج گرمایی 2010 در روسیه بوده است. این در حالیست كه تعداد كشته های ناشی از توفان و سیل به ترتیب 16 و 43 درصد كاهش یافته است كه عمدتا ناشی از پیشرفت های علمی در پیش آگاهی به موقع رخداد توفان و سیل می باشد. در بین سال های 1970 تا 2010 همزمان با افزایش جمعیت جهان از 3.7 میلیارد به 6.9 میلیارد (87% افزایش) ،مناطق آسیب پذیر نسبت به وقوع سیل نیز 114 درصد افزایش یافتند. در همین دوره وسعت نواحی آسیب پذیر از سایكلون های حاره ای نیز حدود سه برابر (192%) افزایش یافت.
+ نوشته شده در جمعه چهارم مرداد ۱۳۹۲ ساعت 15:46 توسط حسین کوشکی
|